Voor ons Nederlanders is het de normaalste zaak van de wereld: eten met mes en vork. Maar eeuwenlang was dit helemaal niet vanzelfsprekend: de vork kwam pas in de loop van de 17e eeuw in beeld! En wist je dat de grootte van bestek in elk land verschilt? Zo is het horeca bestek in Engeland veel kleiner dan bij ons en scheppen ze op met onze ‘normale’ eetlepel. Benieuwd naar meer verbluffende weetjes over bestek? Lees dan gauw verder.
Wat was er eerst: de lepel of de vork?
De lepel! Maar als allereerste waren er messen. Deze werden al in de prehistorie gebruikt als wapens en gereedschap, maar ook als bestek. Een mes was eeuwenlang de enige tool om mee te dineren: je kon het eten in behapbare stukjes snijden en de rest oplossen met handen en tanden. Als er een soort lepel nodig was, werden er waarschijnlijk schelpen of stukjes hout gebruikt. Pas in het Romeinse tijdperk werd de ‘echte lepel’ geïntroduceerd. De Romeinen ontwierpen hier twee soorten van: de cochleari, speciaal voor soep en zacht eten, en de ligula, voor schelpdieren en eieren. Deze lepels vonden in de eerste eeuw voor Christus hun weg door Europa.
Altijd bestek op zak
Het woord ‘bestek’ komt van ‘bij je steken’. Tot ongeveer de 17e eeuw staken reizigers en bezoekers hun eigen eetgerei bij zich aan hun gordel. Er lag namelijk geen bestek voor je klaar als je ergens aanschoof. Een mes en lepel waren daarom een must om mee te nemen als je op pad ging. Het mes had in die tijd een spits uiteinde, waardoor je ‘m ook kon gebruiken om voedsel op te prikken. Een losse vork kwam pas in de loop van de 17e eeuw in beeld, toen de Italianen ‘m bij het mes en de lepel voegden. Vanaf die tijd was het ook normaal om als gastheer bestek ter beschikking te stellen aan je gasten.
Soorten bestek over de hele wereld
Wist je dat er tussen landen over de hele wereld veel verschil zit in hoe het bestek eruitziet? Zo hebben we in Nederland groot bestek, omdat we relatief veel eten. In Engeland is het bestek stukken kleiner: zij gebruiken de maat van onze normale eetlepel als opscheplepel. In Amerika maken ze het juist bonter en is het bestek nog een slag groter dan dat van ons. Onze dessertlepel wordt daar gebruikt als theelepel! Ook zou je denken dat er in Azië alleen maar met stokjes wordt gegeten, maar in Thailand eten ze net als wij met mes en vork. Er is één klein verschil: je schept hier namelijk eerst met je vork eten op een lepel, waarna je het dan pas naar je mond brengt. Rechtstreeks met je vork eten, wordt als onbeleefd gezien.
Smikkelen met je handen
In bepaalde landen is het heel normaal om met je handen te eten in plaats van met bestek, dat wisten we natuurlijk al. Maar wist je dat hier ook weer regels voor zijn? Zo is het in delen van het Midden-Oosten en India taboe om te eten met je linkerhand. Je rechterhand is namelijk bestemd voor het oppakken van eten en andere ‘hygiënische’ voorwerpen. De linkerhand is alleen bestemd voor een toiletbezoek. In Brazilië moet je juist alles met mes en vork eten, zelfs je brood en pizza. Is dit niet mogelijk, dan wikkel je het eten in een servet voordat je het oppakt.
Wil je nieuw horeca bestek kopen?
Als je tegenwoordig op zoek bent naar nieuw horeca bestek – bijvoorbeeld voor thuis of voor jouw horeca onderneming – dan is de keuze reuze. Niet alleen qua materialen, maar ook qua modellen en formaten. Zo heb je zilver horeca bestek, RVS bestek, bestek van kunststof en bestek met houten handvatten. Oriënteer je daarom eerst op de mogelijkheden en maak een wensenlijst voordat je op zoek gaat. Hierop staan zaken als vaatwasserbestendigheid, het materiaal, de kleur en het soort handvat. Maak ook een checklist met de verschillende soorten horeca bestek die je nodig hebt. Denk aan een basis van eetlepels, -vorken en -messen en een uitbreiding met dessertlepels, taartvorkjes, steakmessen en visbestek. Zo ga je goed voorbereid shoppen en vind je het perfecte horeca bestek!
